Tuincreativiteit (be)loont!

Laat ik eens een open deur intrappen: een tuin(gedeelte) (laten) aanleggen met de knip op de beurs is een regelrechte utopie. Voor plantgoed dient u heden diep in de buidel te tasten, ongeacht de soort of grootte. Ook voor de aanschaf van harde materialen zoals bestrating, een pergola, een berging, tuinschermen en dies meer, moet u vaak een rib uit uw lijf neertellen.
Zelf probeer ik al jaren om de betaalbaarheid van het tuingebeuren enigszins binnen de perken te houden. Een snufje creativiteit, een weinig inventiviteit en wat verbeelding kunnen in dezen wonderen doen.
Tevens benodigd is een kleine mentaliteitsverandering: een tuinpad is niet per definitie betegeld, een pergola dient niet affabriek te worden geleverd en een tuinberging hoeft niet per se een duur bouwpakket te zijn.
Ik staaf wat ik hierboven meegaf graag met wat eigen voorbeelden. En maakt u me vooral ook eens deelgenoot van úw alternatieven en vondsten! Wie die hier trouwens fotogewijs wil zien verschijnen, kan me zijn of haar voorbeelden mailen op menck1 [at] hotmail [dot] com. Ik vul er deze pagina dan verder mee aan, net zoals ik dat zal doen met illustraties uit eigen tuin.

COMPOST
Essentieel bij tuinieren is het zwarte goud dat compost heet. Compost bevat organismen en gemineraliseerde elementen die belangrijk voedsel zijn voor planten. Bovendien is het 100 procent natuurlijk.
Compost is duur in de handel. Daarom voorzag ik in de tuin een composthoek. Op die plek construeerde ik met restjes palen en verzaagde latten twee naast elkaar staande compostbakken van elk een kubieke meter groot. Vervolgens behandelde ik het hout tegen rot; ik heb liever niet dat mijn bakken mee composteren.

De voorste latten zijn afneembaar. Zo wordt het scheppen van bruikbare compost, te onzent een typische voorjaarsklus, een fluitje van een cent.

En dat het nóg eenvoudiger kan, bewijst dit model. De palen zijn geïmpregneerd, maar de pallet is zonder beitsbehandeling uiteraard zeer vergankelijk:

PLANTTAFEL
Handig bij het verpotten / vullen van potten en bakken is een planttafel. Een exemplaar uit het tuincentrum is echter behoorlijk aan de prijs. Daarom vervaardigde ik er zelf eentje. Hiertoe wendde ik niks anders aan dan hout afkomstig van afbraak. Op die manier heeft de tafel mij niet meer gekost dan de beits waarmee hij werd behandeld.

Madam Menck is alvast in haar nopjes!

ZAAIEN | STEKKEN | DELEN
Naast de vele plantenmarkten en -beurzen waar u bij tuinhobbyisten terecht kunt voor betaalbaar plantengoed (geen genre tuinbeurs à la Beervelde, dus), loont het tevens de moeite om zelf te zaaien, te stekken of te delen. Wie op die manier planten vermeerdert, kan wat vaker de knip op de beurs houden.

Gezaaide lupinen doen het onder meer erg goed:

Maar ook de in de handel dure euphorbia’s groeien verrassend snel op uit zaad:

Veel vaste planten en zowat alle siergrassen kunnen mits enkele welgemikte spadesteken worden gedeeld en alzo vermeerderd. Een dergelijke ingreep sterkt tevens de moederplanten aan:

PERGOLA | PLANTENSTANDAARD
Als u ook zo schrikt bij het aanschouwen van de prijs van een pergolabouwkit, dan gaat u, net als ik, best zelf aan de slag.
Met zes geïmpregneerde tweedehandspalen en wat dito dwarslatten, knutselde ik deze tunnelpergola in elkaar. Eenvoud siert het ding dat alle aandacht laat voor de werkelijke blikvanger: de blauweregen die de pergola uiteindelijk geheel inpakt.

Hetzelfde geldt voor onderstaande klimrozenpergola: een eenvoudige doch zeer betaalbare constructie die vanaf het voorjaar zowat compleet aan het zicht wordt onttrokken.

En het kan nóg prijsvriendelijker en even effectief. Zoals deze standaard voor clematissen, vervaardigd uit een restje tuindraad dat werd opgerold en zo’n 30 à 40 cm diep in de grond werd gegraven. Wie zich zorgen maakt over de stevigheid van het kleinood: niet kapot te krijgen.

Andere alhier toegepaste clematissteunen in wintertooi:

Ook de pergola van het schaduwterras bleef gespeend van franjes. Het werd evenzeer een rechttoe rechtaan bouwwerk waar de wild om zich heen slaande Aristolochia en de krachtig groeiende Rosa filipes ‘Kiftsgate’ voor de nodige lommer zorgen:

PADEN | BESTRATING
De verharding van een tuinpad gebeurt doorgaans met klinkers of tegels. Toegegeven: zulks is onderhoudsvriendelijk, oogt vaak erg mooi, maar is tevens bijzonder prijzig.
Ik opteerde voor natuurlijkere en goedkopere alternatieven.

Onze bolacacias worden, samen met de catalpas, buddleja’s en nog enkele stevig hout dragende specimen, jaarlijks gesnoeid. De takken hou ik bij om te hakselen.

Met het hakselhout vul ik de snipperpaadjes bij:

Ook ingrijpender snoei- en hakselwerk kan doeltreffend worden benut:

[ Foto: tuin Chelone ]

Hakselhout verteert en dient daarom geregeld te worden aangevuld (ook verkrijgbaar bij uw containerpark!). Een blijvend materiaal dat even makkelijk verwerkbaar is en qua prijs allerminst de pan uitswingt, is dolomiet. In tegenstelling tot grind garandeert dolomiet na verloop van tijd wél een solide tred.

Dit kalkhoudende gesteente heeft echter één nadeel: nogal wat flora zaait zich er gemakkelijk in uit. Zelf beschouw ik dit veeleer als een voordeel, want plantenvermeerdering wordt op die manier wel érg eenvoudig.

SCHUTTING | HEKWERK
Traditionele schuttingen – in hout, beton of (al dan niet geplastificeerde) metaaldraad – bepalen in veel tuinen het uitzicht. Ze zijn duurzaam maar ook erg duur.
Ik ging aan de slag met palen die ik een tweede leven bezorgde: als scheidingsmuur. De constructie is van het zwevende type (de palen raken de grond niet) en heeft me een fractie gekost van wat ik zou hebben betaald voor een afsluiting met houten tuinschermen. Bovendien – maar dat is een geheel subjectieve mening – is zulk een wand een pak sierlijker.

Palen zijn ook toepasbaar voor klein hekwerk, al dan niet ter decoratie:

Uit mijn tuin verwijderde ik tevens een onnodig geworden palenmuurtje waarvan het ondergrondse gedeelte was weggerot. Het rotte eind werd afgezaagd en de palen kregen een nieuwe start: als kippenhok!

AFBOORDINGEN
Paden, plantvakken of borders afzomen kan met andere dan de klassieke materialen uit de handel.
Ik maak graag gebruik van klinkers en kasseien, temeer daar ik deze tot op heden steeds gratis wist te verkrijgen na wat speurwerk op tweedehandssites.

Dit verhoogde plantenvak werd dan weer afgeboord met gebruikte en opgekuiste stoepdallen die in cement werden verankerd:

Door ze in te wrijven met karnemelk of verdunde yoghurt, krijgen ze snel een verweerd uitzicht doordat er zich algen of mos gaan op ontwikkelen:

Op zoekertjessites goedkoop klinkerloten of treinbiels scoren, is een makkie. Als afboording gedijen ze prima!

[ 4 bovenstaande foto’s: tuin Chelone ]

ORNAMENTEN
Eenvoud siert en is veelal prijsvriendelijk. Een tuin opleuken doe je dan ook het best met een creatieve inslag.

Voor deze standaard waren alleen maar vier betonblokken en een plank nodig. De oude potjes en een tuinbeeldje doen de rest:

Het valse keermuurtje werd op zijn beurt vervaardigd uit op elkaar gestapelde kasseien. Er werd geen cement gebruikt:

Ik maak overigens wel vaker gebruik van beton. Het wordt beelderig oud, is zeer betaalbaar en het kan redelijk coulant worden verwerkt.
Onderstaande vogeldrinkpaal bekwam ik door voor de vervaardiging van de voet een stevige kartonnen cilinder aan te wenden waarin ik beton stortte na er eerst drie betonijzers te hebben ingeplaatst. Als de paal is uitgehard, is het wegpellen van het karton een lachertje. Voor het drinkbakje zelf sneed ik een matrijs uit piepschuim waarin ik beton goot. De twee stukken aan elkaar cementeren volstaat.

Ook het verhoogde plantvakje waarin de klimhortensia huist, werd opgetrokken uit beton:

Een grote pot met hosta’s van een voetstuk voorzien? Zo gepiept met wat betonblokken:

De combinatie beton/baksteen leverde deze attractieve en arbeidsextensieve plantenbank op:

[ Foto: tuin Chelone ]

Maar zoiets kan ook uiterst eenvoudig in (afbraak)hout, natuurlijk:

Een boomstronk die aanvankelijk voor het containerpark was bestemd, kan echter ook als natuurlijk ogend sierelement dienen. De paddenstoelen krijgt u er als fraai extraatje bovenop:

TUINBERGING
De tuinberging hieronder werd dan wel uit nieuw aangeschaft geïmpregneerd hout opgetrokken, maar door zelf een ontwerpje te schetsen en ze eigenhandig te verzagen en in elkaar te schroeven, kostte ze slechts een derde van de prijs van een gelijkaardig in de handel verkrijgbaar bouwpakket.

[ Foto: tuin Chelone ]

Geen echte tuinberging, maar wel een verloren hoekje opgevuld: met een paar oude palen die netjes in de beits werden gezet en een restant gegalvaniseerd rasterwerk creëerde ik deze volière. Kostprijs: nagenoeg verwaarloosbaar.

[ Foto: tuin Chelone ]

(Voorlopig) afsluitend nog deze foto: de goudenregen werd als klein ukkie aangeschaft en is ondertussen uitgegroeid tot een stevige jongen. Goud als gestaag groeiende belegging in de tuin: beter dan dit wordt het niet! * insert LOL *

ZELF ZAAIKOKERS MAKEN

AnneTanne maakt zaaikokers – of zaaipotjes, zo u wenst – uit krantenpapier. Puik idee. Door stroken uit een krant te knippen en ze vervolgens vorm te geven met een cilindertje kunt u op weg.
Het voordeel: u bepaalt zelf de gewenste diameter naargelang de cilindermaat die u gebruikt.
Het nadeel: ik vind de werkwijze eerder omslachtig en het blijft uiteindelijk maar een gazettenconstructie: niet al te stevig, dus. Hoe zien die dingen eruit na ettelijke malen begieten, vraag ik me af.

Ik doe zulks poepsimpel. Met de nadruk op ‘poep’, jawel. Want ik wend toilet- of wc-rolletjes aan.
Het voordeel: je maakt op een wip en een scheet een zaaikoker en hij is een stuk steviger dan zijn krantenpapieren evenknie.
Het nadeel: er is slechts één diameter voorhanden: die van het rolletje. Wie echter, zoals tal van hobbytuinders, de gebruikelijke plastic P9-potjes aanwendt, maakt aanzienlijk meer verlies. So it’s a win. Bovendien bepaalt u de hoogte van de kokers zelf middels een schaar.

U vindt hieronder de stap-voor-stap-procedure in prentjes. Veel kakken is de boodschap om straks massaal te kunnen zaaien. Ik wens u alvast veel op(de)potgenot.

De uitgangsbasis is uiteraard een toiletrolletje:

Duw twee tegenover elkaar liggende “zijden” naar elkaar toe:

Het rolletje ziet er thans zo uit:

Doe hetzelfde met de twee resterende opstaande randen. U bekomt nu een gesloten (bodem)vlak:

Keer het alzo bekomen plantpotje om en druk de bodem, voor een optimale stabiliteit, plat met een stomp voorwerp:

Vul het plantpotje met pot- dan wel stekgrond en verheug u binnen de kortste keren over het resultaat. Een oversized ranonkel, bijvoorbeeld:

Een lolletje mijnentwege, vaneigens. Maar toegegeven: dergelijke grote ranonkels zijn prachtexemplaren als snijbloem:

[ Foto’s en creaties: Menck | De foto’s werden in eigen tuin gemaakt tenzij anders vermeld. ]

E N   U   V U L T   A A N !

[ Bijdrage van Onderdeappelboom: ]

Wij wilden graag een schuur in de stijl van British Ornamentals. Pokkeduur!!! En dus bedacht meneer onderdeappelboom eigenhandig de structuur van zo’n bouwsel, legden we er plexiglas op waardoor de schuur in de zomer als serre dienst doet (in de winter als opslagruimte) en maakte ik met pannenlatten een raster om voor de plexiglasruit te plaatsen waar mijn kweekkotje nu is. Het was niet goedkoop, qua hout, en er ging veel tijd in, maar ik denk dat we bij British Ornamentals toch wel het driedubbele betaald zouden hebben.

[ Bijdrage van Zem: ]

Wat zijn een aantal mensen handig! Ik ben gewoon jaloers op die mooie bouwsels. Voor het evenwicht een compostbak, gemaakt van oude pallets. En die pallets zijn na vijf jaar al een beetje aan het meecomposteren, maar de constructie begeeft het nog niet meteen.
Het systeem is: achterin opbouwen, na een half jaar de zaak naar voren harken en laten liggen, en achter weer opbouwen. De lekkere compost hark je er op een gegeven moment vooraan uit.
Voor de onhandige bespaarder dus.